Ekvador’da Perşembe günü çeteler arası çıkan silahlı çatışmada 22 kişinin öldürülmesinden bir gün sonra cezaevinde 5 tutuklunun ölü bulunması, ülkedeki güvenlik krizinin geldiği boyutları gösteriyor. Çatışmaların temel nedeniyse kokain ticaretinden elde edilen devasa gelirin paylaşılamaması.
Kısa süre öncesine kadar dünyanın en güvenli ülkelerinden biriyken geçen yıl resmi verilere göre 6 bin 964 cinayetle Latin Amerika’da nüfusa göre, en çok cinayet işlenen ülke olan Ekvador’daki güvenlik krizi artıyor. En son Perşembe günü iki çetenin üyeleri arasında çıkan çatışmada, 22 kişinin yaşamını yitirmesinden bir gün sonra ülkenin en büyük cezaevinde 5 mahkum ölü bulundu.
Ocak ayında cinayet sayısının 781’le ülke tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmasının en önemli nedenlerinden biri, Ekvador Organize Suç Gözlemevi (OECO) Direktörü Renato Rivera’ya göre, ayrışma yaşayan organize suç örgütleri arasında yaşanan iktidar savaşları.
VOA Türkçe’nin ulaştığı Rivera “Cinayetlerdeki artışın ana nedeni iki büyük organize suç örgütünün bölünmesinin ardından, taraflar arasındaki savaşlar. Bunlardan birincisi geçen yıl Ocak ayında bir Televizyon kanalını basarak canlı yayın yapan Tiguerones çetesi. Çete liderinin (Negro Willy) geçtiğimiz aylarda İspanya’da yakalanmasının ardından yaşanan örgüt içi ayrışma sonrası başlayan iktidar savaşı. İkincisiyse ülkedeki en büyük ve önemli organize suç örgütü olan Los Lobos çetesinden ayrılan gruplar arasındaki çatışmalar. Çatışmaların daha çok (Peru sınırındaki) El Oro bölgesinde ve ülkede işlenen tüm cinayetlerin yüzde 35’inin kayıt altına alındığı (liman şehri) Guayaquil’in bazı ilçelerinde yoğunlaştığını görüyoruz” diye konuştu.
2025’in ilk 2 ayında günde ortalama 24 cinayetin işlendiğini kaydeden uzman, Ekvador’da en çok cinayetin işlendiği yıl olan 2023’te, günlük cinayet ortalamasının 22 olduğuna dikkat çekti.
Rivera, 13 Nisan’da başkanlık seçimi yapılacağına ve hangi aday kazanırsa kazansın yeni güvenlik politikalarının yaşama geçirilmesine bağlı olarak bu yıl cinayet sayısında artış yaşanmasının beklendiğini söylüyor.
Çatışmaların nedeni devasa kokain pazarı
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi verilerine göre, dünyada en çok kokain üretimi yapan iki ülke olan Kolombiya ve Peru ile toplamda 2 bin 100 km’nin üzerinde sınırı olan Ekvador’da yaşanan güvenlik krizinin en önemli nedenlerinden biri, ülkenin uluslararası suç örgütleri tarafından kokain dağıtım üslerinden birine dönüştürülmek istenmesi.
Son yıllarda Türkiye’ye muz konteynerleri içinde kokain sevkiyatlarında ismi sıkça geçen Ekvador’dan çıkan gemilerde yakalanan kokain miktarının, son 4 yılda 300 tonun üzerinde olduğu; Güney Amerika ülkesinin özellikle Avrupa’ya kokain sevkiyatının en önemli aktörlerinden birine dönüştüğü kaydediliyor.
Resmi verilere göre, 2019’da ele geçirilen kokain miktarı 88 ton iken, geçen yıl ele geçirilen uyuşturucu miktarı 294 tona çıktı. Bu miktara ele geçirilemeyenler de eklendiğinde rakam çok daha artıyor.
Organize suç üzerine araştırmalar yapan Kolombiya merkezli Insight Crime verilerine göre, kokainin tonunun yaklaşık 25 milyon dolar olduğu göz önünde tutulduğunda, büyüyen uyuşturucu piyasasından pay kapmak isteyen ya da payını arttırmak isteyen suç örgütleri arasındaki mücadele de sertleşiyor.
Ekvador Devlet Başkanı Daniel Noboa,uyuşturucudan silah ticaretine ve yasadışı madencilikten adam kaçırmaya kadar çok sayıda faaliyeti olan suç örgütlerinin, 30 milyar dolarlık bir pazara sahip olduğunu kaydediyor.
