Ekonomide Mart ve Nisan ayında birçok önemli “plan değiştirici” olaylar yaşadık. Hem 19 Mart’taki gözaltılar, peşinden 2 Nisan’da Trump’ın açıkladığı gümrük tarifeleri…
Yaşananlara bakacak olursak; kur yükseldi, rezervler 5 haftadır azalıyor. Enflasyon hedeflerine dair beklentiler de kötüleşiyor. Fakat bu kadar kötümser olmayabiliriz.
Neden?
• Döviz kuru: 19 Mart’tan bu yana yükseliş yaklaşık %4. Zaten kurun sabit kalması beklenmiyordu. Yıl sonu hedefi de 42-43 TL idi. Döviz oynadı ama enflasyonist olması beklenmeyebilir.
• Merkez Bankası’nın hamleleri: Merkez Bankası konuyu çok ciddiye alıyor. Acil ara toplantı ile bunu gördük. Gecelik faiz %46’ya çıktı. Ardından likiditeyi kısarak piyasa faizlerini yine üst banda yaklaştırdı ve son olarak PPK’da faiz artırdı. Merkez Bankası ayrıca karar metninde enflasyona ilişkin mesajları da net olarak veriyor. Hizmette beklenen katılığın olmayışı, iç talebin beklentilerin üzerinde olması. Banka aslında bu sayede sıkılaşma için kendine bir alan da açıyor.
• Petrol ve emtiada düşüş: Trump dönemi ve özellikle tarife savaşlarının da etkisiyle petrolde ve tüm emtia fiyatlarında düşüş var. Petrolde Merkez Bankası’nın beklentisi 75 dolardı. Bugün 65 dolarlı seviyelerde bir petrol görüyoruz.
Özetle; iç talep kısılacak, faiz yüksek, mevduat faizi de yükseldi. Kredilerde ciddi sıkılaşma var. Hammaddede fiyat düşüşü var.
Ekonomist Evren Kırıkoğlu, ticaret gerilimlerinin de enflasyona dair olumlu etkisi olabileceği görüşünde. Hafta içerisinde NTV yayınında konuşan Kırıkoğlu, “Trump tarifelerinin etkileri belirsiz. Ticaret hacimleri düşecekse ihracat fazlası iç piyasada kalacak. Bu dezenflasyonist katkı yaratır.” dedi.
Yukarı yönde baskı da olabilir
• Fiyatlama davranışları: İç siyasetteki gelişmeler ve rezervdeki kayıplar beklentileri bozdu. Yani örnek verecek olursak bir ürünü etkileyen fiyatlar artmasa bile satıcısı geleceğe dair karamsarlaştığından bu ürünü artık kendini korumak için daha fazla fiyata satabilir.
• Zirai don: Etkileri sandığımızdan daha yüksek olabilir. Gıda fiyatlarına yansıması oldukça yüksek olacak.
Son
Enflasyon yaşananlardan hiç etkilenmedi değil. Sadece beklendiği kadar kötümser bir durum oluşmayabilir. Beklentilerin sadece 1-2 puan revize edilmesi gerekebilir.
