Tarım zehri olarak bilinen ve bitkileri zararlılardan korumak amacıyla kullanılan pestisitler, halk sağlığını tehdit etmeye devam ediyor. Üreticiler tarafından bilinçsiz ve yoğun şekilde kullanılan pestisitler, hem yetişkinler de hem de çocuklar da ciddi hastalıklara neden olurken, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “İl Düzeyinde Bitki Koruma Ürünlerinin Kullanımı” verileri, durumun vehametine ışık tutuyor. Son veriler, Türkiye genelinde pestisit kullanımının ilk kez azaldığını gösterse de, özellikle bazı illerde kayda geçen artışlar, ciddi sağlık ve çevre risklerine işaret ediyor. Bakanlığın son verilerine göre 2024 yılında Türkiye genelinde 53 milyon 515 bin litre pestisit kullanılırken; bu rakam, 2023 yılına kıyasla yüzde 8’lik düşüşe karşılık geliyor. Uzmanlar ise söz konusu düşüşün bazı illerdeki tarım faaliyetlerinin daralması, iklimsel ve kuraklık etkisinden kaynaklanabileceğine dikkat çekiyorlar.
EN ÇOK ADANA’DA
Türkiye genelinde pestisit kullanımında azalma yaşanmış olsa da Adana’daki gelişmeler, bu genel iyimser tabloyu gölgeliyor. 2024 yılında Adana’da tam 7 milyon 122 bin 395 litre pestisit kullanıldığını gösterirken, bu oran Türkiye genelinde kullanılan tarım zehirlerinin yaklaşık yüzde 14’üne denk geliyor. 2023 yılında Adana’daki pestisit kullanımının 4 milyon 849 bin litre olduğu göz önüne alınırsa, sadece bir yılda yüzde 47’lik artış yaşandığı ortaya çıkıyor.
MERSİN İKİNCİ SIRADA
Adana’nın ardından en çok pestisit kullanılan kent ise Mersin oldu. Resmi verilere göre 2024 yılında kentte 4 milyon 811 bin litre pestisit kullanılırken, bu rakam yaklaşık yüzde 17’lik bir artışa karşılık geliyor. 2023 yılında Mersin’de kullanılan pestisit miktarı ise 4 milyon 101 bin litre olarak kayda geçmişti. Mersin’in özellikle sera tarımında öne çıkması ve yıl boyu ürün alınan bölgelerden biri olması, pestisit kullanımını artıran faktörler arasında yer alıyor.
ANTALYA VE MANİSA’DA DÜŞÜŞ
Öte yandan Türkiye’nin örtü altı tarımın merkezi konumundaki Antalya, pestisit kullanımında düşüş yaşanan nadir büyük tarım şehirlerinden. 2023 yılında 4 milyon 460 bin 580 litre olan pestisit kullanımı, 2024’te 3 milyon 892 bin 820 litreye geriledi. Bu da yaklaşık yüzde 13’lük bir azalma anlamına geliyor. Benzer tablo Manisa’da da yaşandı. Türkiye’nin önemli bağcılık ve zeytin üretim merkezlerinden biri olan Manisa’da da pestisit kullanımında dikkat çekici bir gerileme yaşandı. 2023 yılında Manisa’da 3 milyon 186 bin litre pestisit kullanılırken, bu rakam 2024 yılında 2 milyon 448 bin 348 litreye düştü.
BİYOLOJİK MÜCADELE
Ortaya çıkan son tabloyu yorumlayan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, “Piyasadaki ürünlerde hangi kalıntının hangi düzeyde pestisit bulunduğuna dair analizleri bilmiyoruz” dedi. “Hayat Yeniden” başlıklı son kitabında da pestisit meselesini tüm detaylarıyla ele alan Dr. Kaya, “Tarımda alternatif mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması, biyolojik mücadele, entegre zararlı yönetimi, organik tarım uygulamaları gibi yapısal dönüşümler zorunluluk haline geliyor” dedi.
ÇOCUKLAR RİSK ALTINDA
Bu verilerin yalnızca gıda güvenliği meselesine değil, aynı zamanda çocuk sağlığını doğrudan etkileyen bir halk sağlığı krizine işaret ettiğini dile getiren Gıda Mühendisi Dr. Bülent Şık ise “Özellikle çocuklar pestisitlere karşı yetişkinlere kıyasla çok daha savunmasız. Çevrede ve insan vücudunda çözünmeyen, bu nedenle de ‘sonsuz kimyasallar’ olarak bilinen tehlikeli bileşikler, çocukların nörolojik ve davranışsal gelişimini olumsuz etkiliyor” diye konuştu.
Kaynak: Web Özel
