TikTok’un Amerika Birleşik Devletleri’ndeki faaliyetleri üzerine uzun süredir süregelen belirsizlik, bu hafta bir kez daha siyasi gerilimlerin gölgesinde karmaşık bir hâl aldı. Uygulamanın satışı ya da yasaklanması konusundaki nihai kararın 5 Nisan’a kadar verileceği öngörülüyordu. Bu nedenle Amazon’dan OnlyFans’ın kurucusuna kadar birçok farklı yatırımcının platformu satın alma niyetiyle devreye girdiği bildirildi. Ancak kaynaklara göre, Beyaz Saray yalnızca Oracle öncülüğünde oluşturulan ve ByteDance’in büyük yatırımcılarını içeren bir konsorsiyumu ciddi şekilde değerlendirdi.
Oracle liderliğinde sunulan bu teklif, TikTok’un Çin’de geliştirilen algoritmasını lisanslama ve mevcut hissedar yapılarını yeniden düzenleme yoluyla uygulamayı ByteDance’ten bağımsızmış gibi gösterme amacı taşıyordu. Söz konusu planın kamuoyuna açıklanması beklenirken, dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik yeni gümrük tarifeleri açıklaması süreci tamamen durma noktasına getirdi. Trump’ın açıklamasının ardından Çin hükümetinin bu satış teklifine onay verme olasılığı ciddi şekilde azaldı.
Beyaz Saray’ın tercihi ve Çin’in tutumu
TikTok’un sahibi olan ByteDance, cuma günü yaptığı açıklamada, herhangi bir anlaşmanın Çin yasaları kapsamında değerlendirileceğini belirtti. Bu açıklama, Trump’ın bir gün önce Çin’in tarifelerde sağlanacak bir rahatlama karşılığında anlaşmayı kabul edebileceğini ima etmesinin ardından geldi. Ne var ki, sonraki gün Trump’ın yaptığı değerlendirmede bu konuda daha az iyimser olduğu görüldü. Taraflar arasındaki güven sorunu ve ticaret savaşı atmosferi, TikTok’un geleceğini doğrudan etkileyen temel dinamikler arasında yer alıyor.
Bu süreci yakından takip eden çevreler, beş yıldır devam eden TikTok yasağı tartışmalarından yorgun düşmüş durumda. Trump’ın dostu olarak bilinen Oracle kurucusu Larry Ellison, TikTok’un ABD’deki operasyonlarını sürdürmesini sağlayacak olan Project Texas adlı güvenlik projesinin revize edilmiş bir versiyonunu tekrar gündeme getirdi. Ancak bu versiyonun önceki güvenlik vaatlerinden yoksun olması dikkat çekti. Buna rağmen Beyaz Saray’ın güvenlik tehditlerini ön planda tutmaması, teklifin ciddi şekilde ele alınmasını sağladı.
Tüm bu gelişmeler ışığında, TikTok’un ABD’deki faaliyetleri şimdilik devam ediyor. Bu durum, Trump yönetiminin yasağı yürürlüğe sokma konusunda adım atmamasından kaynaklanıyor. Öte yandan Apple, Google ve Oracle gibi TikTok’un ABD’deki barındırma hizmetini sağlayan şirketlerin, Yüksek Mahkeme tarafından onaylanan yasağa rağmen hizmet vermeyi sürdürmeleri, yasal açıdan tartışmalı bir ortam oluşturuyor.
Her ne kadar TikTok’un geçici olarak faaliyet göstermesine izin verilse de, Çin’e yönelik tarifelerde yumuşamaya gidilmemesi hâlinde uygulamanın ABD pazarından tamamen çekilme ihtimali devam ediyor. Çin ile ABD arasındaki ticari ve siyasi gerilimlerin, teknoloji şirketlerinin küresel operasyonlarını nasıl etkilediği bu örnekte bir kez daha gözler önüne serilmiş durumda.
