Bir seçim ile diğeri arasındaki sürede parti seçmenleri pinpon topu gibi birinden diğerine savrulurlar. Siyasi partilerin geleceği büyük ölçüde bu kayıpların önlenmesine ya da yeni seçmenler çekerek bu kayıpların telafi edilmesine bağlı. Sigma Dos’un EL MUNDO için yaptığı son ankete göre, PP bu özel yarışta artık lider durumda . Alberto Núñez Feijóo, 2023 seçimlerinde kendisine oy veren seçmenlerin %80’inin sadakatini korurken, Yolanda Díaz’a oy verenlerin sadece %43,5’i tekrar oy vereceğini düşünüyor. Pedro Sánchez ve Santiago Abascal 10 seçmenden 7’sini koruyacak. Bu rakamların ortaya koyduğunun ötesinde, pozisyon değiştirmek isteyenlerin öne sürdükleri gerekçeler, her siyasi gücün performansının sorgulanmasını gerektiriyor.
Bu değerlendirmeden Sumar , PP ve PSOE’nin liderlik sorunu yaşadığı sonucu çıkarılabilir . Bir zamanlar Díaz’ı seçen ve bugün artık seçmeyecek olanların %35’i, bu değişikliği onun liderliğinden memnun olmadıkları için savunuyor. Feijóo’ya bir daha bahis oynamayacağını söyleyenlerin yüzde 31’i de aynı gerekçeyi söylüyor. Sumar ve PP’ye göre sızıntıların asıl nedeni bu. PSOE’de ise ikinci sırada yer alıyor: %29’u Pedro Sánchez’in görev süresini tekrarlamamalarının sebebinin, ondan duydukları memnuniyetsizlik olduğunu söylüyor.
Santiago Abascal’ın liderliği daha az tartışmalı -Vox’u artık tercih etmeyecek olanların %19’u bu argümana işaret ediyor- ancak partisi liderlerinin giderek artan gidişatından özellikle etkileniyor. Vox’un kadrolarında Iván Espinosa de los Monteros ve Rocío Monasterio varken partiyi destekleyen ve artık desteklemeyecek olanların yaklaşık %27’si tam da bu yokluklar yüzünden partiden ayrılıyor.
Sigma Dos’un bu gazete için yaptığı ankete göre, Vox, Şubat ayında bir önceki aya kıyasla seçmen sadakatinde en fazla düşüş yaşayan parti oldu: Daha önce destekçilerinin %79’una sahipken, şu an sadece %69’una sahip. Bunun başlıca nedeni: PP’ye veya Parti’nin Bittiğine olan güvenin artması . Abascal’ın eski seçmenlerinin yaklaşık %8’i Halk Partisi’ne geçerken , %12’si artık Avrupa Parlamentosu Üyesi Alvise Pérez’i tercih ediyor .
2023 seçimlerinden memnun olmayan seçmenler, hem iktidarın hem de muhalefetin çalışmalarından da hoşnutsuzluklarını dile getiriyor. PSOE taraftarları arasında en çok fikir ayrılıklarına yol açan neden de budur: Sosyalist Parti’ye bir daha oy vermeyeceğini söyleyenlerin %31’i, partinin La Moncloa’daki performansını eleştiriyor. Sumar’a artık güvenmeyeceklerini söyleyenlerin yüzde 16’sı ise hükümetin Sumar’la olan ilişkisini sorguluyor.
Öte yandan PP ve Vox’un muhalefetteki performansları, kendi seçmenleri arasında sırasıyla yüzde 28 ve yüzde 14 oranındaki kopuşları haklı çıkarıyor. Ayrıca, bir zamanlar Halk Partisi’ne oy verenlerin %1’i, hükümetin “iyi iş çıkardığına” inandıkları için seçimlerini tekrarlamayacaklarını söylüyor.
Daha önce Pedro Sánchez’i veya Alberto Núñez Feijóo’yu destekleyip artık desteklemeyenler de partilerin ideolojik yönelimlerini değerlendiriyor. PP’nin her şeyden önce “sola kaydığı” iddia ediliyor: %7 bunun sebebini gösterirken, %1’i partinin “radikalleştiğini” söylüyor.
PSOE’nin kaybettiği seçmenlerin yüzde 10’u, partinin “merkeze doğru kayması” gerekçesiyle değişimi savunurken, yüzde 2’si ise partiyi “radikalleşme” ile suçluyor.
Eski Sosyalist seçmenlerin yüzde 2’sinden azı “milliyetçiliğe yapılan tavizleri” eleştiriyor.
Seçimler öncesinde siyasi güçlerin karşı karşıya olduğu en büyük zorluklardan biri seçmeni harekete geçirmek ve destekçilerinin çekimser kalmasını önlemektir. Ankete göre şu anda bu konuda en fazla sıkıntıyı Sumar yaşıyor. Díaz’a desteklerini tekrar etmeyecek olanların yaklaşık %17’si, bunun sebebinin “şu anda onu temsil eden bir parti olmaması” olduğunu söylüyor.
Aynı gerekçeyi Halk Partisi’ne oy veren eski seçmenlerin %11’i , Sosyalistlere oy verenlerin %6’sı ve Vox’a oy verenlerin ise yalnızca %1’i söylüyor. Ancak Abascal’ın partisi özellikle “yararlı oy”a olan bağlılıkları nedeniyle cezalandırılıyor: Bu ankete göre, seçimi kaybeden seçmenlerin %10’u bu nedenle oylarını değiştireceklerini iddia ediyor.
La Moncloa’daki partiler ideolojik, performans veya liderlik nedenlerinin ötesinde, seçmenlerinin siyasetle ilgisi olmayan nedenlerle uzaklaştığını görüyorlar. Böylece Pedro Sánchez’e desteğini yenilemeyenlerin %20’si “Hükümet Başkanlığı’nı çevreleyen bilgilere güvensizlik” duyduğunu ileri sürerek, eleştirilerini José Luis Ábalos , Begoña Gómez ve hatta Eyalet Başsavcısı Álvaro García Ortiz’in yargı davalarına da yansıtmış oluyor .
Sumar örneğinde ise Podemos’la ayrışma, 2023’te Díaz’a oy verenlerin yüzde 26’sının artık mor partiye oy vermesi anlamına geliyor. Ayrılma nedenleri arasında, yüzde 15’i, Hükümet Başkan Yardımcısı’nın liderliğindeki partide bir gelecek görmediklerini söylüyor.
