İsveç’in Uppsala Üniversitesi’nden bilim insanları, zamanı ölçmenin oldukça hassas bir yolunu keşfetmiş olabileceklerini açıkladı. 2022 yılında gerçekleştirilen araştırma, kuantum fiziğinin sınırlarında yer alan ‘Rydberg’ atomları üzerinden geliştirilen yeni bir teknikle zamanın ‘başlangıç noktasına’ ihtiyaç duymadan ölçülebileceğini ortaya koydu.
‘Rydberg’ atomları, lazerle uyarılarak yüksek enerji seviyelerine çıkarılan ve devasa hale gelen atomlardır. Bu atomların içindeki elektronlar sıradan davranışlardan uzak, tamamen kuantum dünyasının rastlantısallığıyla hareket eder. Fizikçiler, bu elektronların oluşturduğu dalga benzeri yapıları analiz ederek, zamanın izlerini taşıyan ‘parmak izleri’ elde etti. Çalışmada kullanılan ‘pompa-sonda’ tekniğiyle bir lazer darbesiyle atom uyarılıyor, ikinci bir lazer darbesiyle ise bu uyarılmış halin zaman içindeki değişimi takip ediliyor. Ortaya çıkan dalga desenleri, zamanı ölçebilecek sabit desenler sunuyor. Araştırmayı yöneten fizikçi Marta Berholts, bu yöntemi, “Bir sayaç kullanıyorsanız, önce bir başlangıç noktası tanımlamanız gerekir. Bu teknikte ise yalnızca dalga desenine bakarak ‘tamam, 4 nanosaniye geçti’ diyebiliyorsunuz” ifadeleriyle açıkladı.
Araştırmacılar, gelecekte helyum dışında farklı atomların kullanılması ya da lazer darbelerinin çeşitlendirilmesiyle bu yöntemin daha da geliştirilmesini planladıklarını bildirdi.
